Tôi là Đồng Văn Quang - Tổng Giám đốc của Công ty cổ phần Tập đoàn Phát triển giáo dục và cung ứng nhân lực Quốc tế TQD.
Tôi có hơn 12 năm làm việc trong lĩnh vực xuất khẩu lao động Nhật Bản. Hàng năm, có rất nhiều thực tập sinh (tên gọi theo visa của các em lao động đi diện xuất khẩu lao động) của mọi miền quê đã được tôi tư vấn và phái cử đi lao động tại Nhật Bản. Quá trình tư vấn, định hướng nghề cho các em; được nghe các em chia sẻ về những ước mơ của đời mình, tôi đã rất vinh dự khi bản thân góp phần nhỏ bé giúp các em thực hiện những mơ ước đó. Mỗi khi đến thăm gia đình 1 em thực tập sinh, thấy kinh tế gia đình ngày càng phát triển, nhà cửa được xây dựng mới khang trang, tôi thấy công việc của tôi có ý nghĩa rất lớn.
Mùa đông năm 2022 sau 1 chuyến đi công tác, tôi có mặt tại sân bay TP Vinh để bay trở về TP Hà Nội, tôi bỗng nghe 1 tiếng gọi khẽ:
Trong lúc tôi còn đang ngỡ ngàng nhìn về phía phát ra tiếng gọi, đó là từ 1 cô gái nhỏ, em mặc áo sơ mi trắng, áo đã cũ, màu áo đã ngả màu nhưng rất phẳng phiu, đôi vai em khẽ run nên vì có lẽ em lạnh. Tôi gật đầu:
Cô gái nhỏ đến gần tôi hơn, em mỉm cười:
Mỗi năm Công ty tôi có khoảng 700 em thực tập sinh được phái cử sang Nhật Bản để làm việc. Vì vậy, thú thực trí nhớ tôi không có nhiều ký ức về cô gái nhỏ này. Tuy nhiên, tôi biết chắc chắn là em đã nhận ra đúng người. Tôi cũng thấy thú vị về cuộc gặp gỡ này, vì vậy tôi hỏi em:
Đôi mắt Trà khẽ đượm buồn trước câu hỏi của tôi. Em quay mặt đi, rồi như vội vã với điều gì, em nói với tôi:
Em nói xong rồi khẽ cúi rạp người, chìa 2 tay bắt lấy tay tôi. Tôi đưa tay ra bắt lấy bàn tay khẳng khiu của em. Một bàn tay ấm.
Câu chuyện của tôi tưởng chừng như dừng lại ở đó. Suốt trong chuyến bay tôi nghĩ rất nhiều về lý do em trở về Việt Nam. Đúng là nếu Trà đi năm 2019 thì đến nay đã hết hạn 3 năm thực tập sinh và phải về nước. Nhưng hiện nay Chính phủ Nhật Bản đang rất tạo điều kiện cho người lao động Việt Nam có cơ hội chuyển đổi visa để ở lại làm việc. Không biết vì sao em lại về nước trong bối cảnh Việt Nam đang gồng mình giải quyết các hệ quả của đại dịch Covid. Cơn bão sa thải công nhân của các Khu Công nghiệp là rất lớn. Ngày càng nhiều người thất nghiệp. .. Tôi nghĩ có lẽ vì lý do riêng của gia đình em chăng? Tôi khẽ bật cười khi nghĩ lý do em phải cưới chồng.
Một tháng sau tại Hà Nội, khi tôi đến Công ty thì bạn lễ tân có gửi cho tôi 1 phong bì thư. Trên phong bì ghi tên người gửi là: Nguyễn Thị Trà, địa chỉ: thôn…. Xã Diễn Tháp, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.
Tôi chợt nhớ tới Trà. Tôi vội vã mở phong bì đọc thư em.
“ Diễn Châu, ngày tháng năm 2022.
Kính gửi anh Đồng Văn Quang!
Có lẽ anh sẽ rất bớt ngờ về bức thư này. Cũng như em rất bất ngờ ghi gặp lại anh tại sân bay Vinh. Cuộc gặp chóng vánh quá nên em không thể chia sẻ được nhiều với anh. Nên em viết thư này gửi anh để giải thích cho anh hiểu và đây cũng là tâm tư của rất nhiều bạn thực tập sinh cùng khóa với em. Em mong anh có thể chia sẻ cho các bạn sau này mong muốn đi thực tập sinh giống bọn em trước khi các bạn quyết định lựa trọn tương lai của mình.
Thưa anh!
Bốn năm trước, khi vừa tốt nghiệp cấp 3 đứng giữa những lựa chọn cho tương lai là học đại học ở Việt Nam, đi du học hay là đi xuất khẩu lao động; Em đã lựa chọn đi xuất khẩu lao động. Một phần vì hoàn cảnh gia đình em không được khá giả, một phần vì khi đó em háo hức muốn được đi nước ngoài giống như những thế hệ anh chị đi trước. Vì cả xã, cả huyện em đều đi Nhật Bản. Nếu bây giờ ai đó hỏi em rằng : Liệu em có hối hận với sự lựa chọn của mình không? Em sẽ không ngần ngại trả lời là em không hề hối hận. Anh Quang ạ, em vẫn sẽ chọn Nhật Bản vì Nhật quả thật là 1 đất nước đáng để khám phá và tìm hiểu. Nhưng anh ơi, có lẽ em sẽ chọn đi theo con đường du học .
Ba năm là một thức tập sinh, em lại đi vào đúng lúc dịch COVID19 lan tràn mạnh mẽ nhất. Công ty em làm là một công ty về du lịch, kinh doanh khách sạn vì dịch covid nên hầu như đều không có việc làm. Có tháng em chỉ làm vỏn vẹn 8 ngày, còn lại đều nghỉ ở nhà. Lương của em cũng vì vậy giảm xuống còn 8-10 man. Với visa thực tập sinh, em muốn chuyển đổi công việc, hoặc làm thêm thì không một Công ty nào tại Nhật Bản nhận visa thực tập sinh làm việc anh ạ.
Việc làm ít dẫn đến áp lực với khoản tiền vay nợ ngân hàng khiến em buồn tủi , suy nghĩ rất nhiều. Nhưng áp lực nhất của em là về ngôn ngữ. Ở Việt Nam em chỉ được học tiếng Nhật mấy tháng, học những câu nói đơn giản khác xa hoàn toàn so với thực tế. Nghe có thể hiểu nhưng chưa thể trả lời được họ, thật sự rất bất lực. Còn nếu đi du học, em sẽ được học tiếng , được học về văn hóa con người và nhiều cái khác nữa đặc biệt là sau khi tốt nghiệp em có thể chuyển đổi visa để ở lại Nhật Bản lâu dài với mức lương cao hơn mức lương thực tập sinh rất nhiều .
Đi theo diện visa thực tập sinh, em chỉ được làm được một việc và phụ thuộc hoàn toàn vào công ty tiếp nhận mình bên Nhật Bản. Trong khi các bạn cùng phòng trọ em với visa du học được làm thêm nhiều việc và có quyền lựa trọn, chuyển đổi công việc của mình. Mức thu nhập trước đại dịch nếu đi làm đủ cũng khá hơn thực tập sinh bọn em rất nhiều.
Khi mới sang đã có lúc em bất mãn trong công việc với đồng nghiệp nhưng em cũng chỉ biết im lặng chịu đựng vì lúc đó em hoàn toàn không có tiếng nói và cũng không biết phải nói như thế nào. Hết 3 năm thực tập sinh, do không giỏi ngoại ngữ nên em không chuyển đổi được sang visa Tokutei. Vì vậy em đã phải về nước mặc dù em rất muốn ở lại gắn bó với Nhật Bản.
Anh ạ, trong thời gian bên Nhật, em sợ câu hỏi : Đi Nhật về rồi làm gì khi trong tay không có một tấm bằng gì hết . Nếu em đi du học chắc chắn em sẽ tự tin trả lời những câu hỏi như vậy vì em sẽ có những kiến thức, kinh nghiệm, cơ hội mà những thực tập sinh sẽ không thể nào có được. Vì vậy, em muốn về sớm để trau dồi, học tập thêm tiếng Nhật và quay lại Nhật Bản bằng con đường du học.
Nhật Bản đã cho em nhiều thứ, em trưởng thành, em tự lập hơn, em có thể phụ giúp kinh tế cho gia đình. Nhưng đi theo diện thực tập sinh, em lại bị rào cản về tương lai. Nếu các bạn trẻ muốn tìm cho mình một đất nước mới , một tương lai mới thì em nghĩ con đường du học Nhật Bản sẽ đem đến cho các bạn nhiều trải nghiệm, nhiều cơ hội và hứa hẹn nhiều thành công.
Em viết thư này không phải chê trách Công ty. Con đường thực tập sinh là do em chọn. Nhưng em muốn viết lên những trăn trở của em trong thời gian lao động tại Nhật Bản.
Một lần nữa em xin kính chúc anh và Công ty ngày càng phát triển.
Ký tên: Nguyễn Thị Trà.”
Đọc xong thư của Trà, tôi đã suy nghĩ rất nhiều. Trước đây ban lãnh đạo Công ty đã bàn rất nhiều về kế hoạch thành lập Công ty du học để những em không đi được theo diện thực tập sinh thì sẽ đi theo diện du học. Nhưng tại thời điểm hiện tại, từ thư của Trà cũng như những gì tôi biết được về các chính sách của Chính phủ Nhật Bản, con đường du học sinh đang rộng mở hơn rất nhiều. Vì vậy, Công ty cổ phần Tập đoàn phát triển giáo dục và cung ứng nhân lực Quốc tế TQD đã ra đời. Chúng tôi với những nỗ lực mong muốn đồng hành cùng các em học sinh thắp sáng tương lai, góp phần nhỏ bé thay đổi bộ mặt nông thông và các vùng quê nghèo Việt Nam.
Tôi là Nguyễn Thị Thảo - Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn phát triển giáo dục và cung ứng nhân lực Quốc tế TQD, Trưởng văn phòng đại diện tại Tokyo. Tôi quê ở phường Chí Minh, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Hiện tôi đang sinh sống cùng gia đình tại Thành phố Tokyo, Nhật Bản. Tôi có 2 con nhỏ và chồng tôi là giảng viên người Nhật.
Nhật Bản là quê hương thứ hai của tôi. Nhật Bản đã cho tôi thực hiện những ước mơ của đời mình, là bước ngoặt lớn của cuộc đời tôi. Vì vậy, tôi đã quyết tâm lựa chọn công việc đồng hành cùng các bạn du học sinh Việt Nam tại Nhật Bản bằng việc cố gắng tìm kiếm, lựa trọn, giới thiệu những trường Nhật ngữ uy tín và phù hợp nhất cho các em. Theo phân công của lãnh đạo Công ty, tôi được giao nhiệm vụ hỗ trợ các em du học sinh trong suốt thời gian học tập tại Nhật Bản. Phối hợp với các nhà trường, các công ty giới thiệu việc làm tiềm kiếm việc làm thêm có mức lương cao nhất, phù hợp nhất cho các em du học sinh, hỗ trợ chuyển đổi Visa Tokutei, Visa kĩ sư khi các em đủ điều kiện.
Bản thân tôi cũng đến Nhật Bản thông qua con đường du học. Vì vậy, tôi hiểu rất rõ những khó khăn, tâm tư của các bạn du học sinh Việt Nam tại Nhật Bản. Sau đây là những chia sẻ của bản thân tôi trong thời gian còn là du học sinh.
Sau khi tốt nghiệp cấp ba, tôi cũng thi đỗ cao đẳng. Nhưng lúc đó gia đình tôi và khu vực tôi sống rất nghèo. Người dân chỉ biết có làm việc quần quật ngoài đồng ruộng với thu nhập rất thấp. Cả xã tôi (nay đã lên Phường) lúc đó không có người đi Nhật Bản, chỉ có người đi xuất lao động Đài Loan. Những gia đình có con đi Đài Loan giúp thay đổi kinh tế gia đình, hỗ trợ bố mẹ xây nhà mới khang trang đã làm tôi có quyết tâm sẽ đi lao động nước ngoài. Tôi chia sẻ với bố nhưng bố lại khuyên tôi học đại học ở nhà. Vì bố nói tôi là con gái, chưa va chạm xã hội và luôn được bố mẹ bao bọc nên bố sợ tôi vất vả. Nhưng tôi cũng cố gắng thuyết phục được bố. Song mẹ tôi và tất cả dòng họ không ai ủng hộ. Vì ở quê tôi, theo quan niệm các cụ thì con gái 20 tuổi phải lấy chồng. Tuy vậy, tôi với bố tôi vẫn thống nhất quyết tâm cho tôi đi nước ngoài. Hai bố con tôi đã mất nhiều tháng trời ròng rã đi khắp nơi tìm hiểu về xuất khẩu lao động và du học.
Sau thời gian tìm hiểu, tôi và bố có đến dự một hội thảo du học Nhật Bản được tổ chức tại TP Hà Nội. Khi được biết về văn hóa, con người Nhật Bản, tôi càng quyết tâm hơn để tìm con đường du học sang nước ngoài. Bố tôi nói sau khi nghe về Nhật Bản, bố tôi chỉ mong muốn tôi sang Nhật Bản học. Dù bố mẹ vất vả thế nào đi nữa cũng sẽ cho tôi có cơ hội được học tập, làm việc tại nền kinh tế đứng thứ hai thế giới lúc đó. Vậy là tôi đã lựa chọn sang Nhật Bản bằng con đường du học.
Tôi được Công ty du học cho học 4 tháng tiếng Nhật tại Việt Nam rồi bay sang Nhật Bản vào tháng 1 năm 2010. Khi đến Nhật Bản, lúc đó tôi không giỏi ngôn ngữ, chỉ được bố mẹ cho 17 man (tiền Nhật, 1 man = 10.000 yên) trang trải cuộc sống. Tôi cũng lo sợ sẽ thất bại với lựa chọn của mình. Nhưng say đó, Tôi đã được các thầy cô giúp đỡ xin làm hai việc ngay trong tuần là làm tại xưởng rau, củ và làm rửa bát tại khách sạn chuyên tổ chức tiệc cưới. Thời đó nói về du học thì ai cũng nghĩ chỉ con nhà giàu và có tiền mới đi học được. Nhưng khi sang Nhật Bản, tôi thấy 50% các bạn Việt Nam sang Nhật Bản du học là con nhà nghèo như tôi. Tất cả đều ngây thơ nhưng đều có suy nghĩ phải cố gắng học và làm việc để giúp đỡ gia đình.
Một ngày chúng tôi học có 3 tiếng. Một năm chúng tôi được nghỉ học bốn mùa: xuân, hạ, thu, đông . Ngoài giờ học tôi đi làm thêm từ 13h00 đến 22h00 . Có khi tôi làm cả ca đêm. Tôi gọi về kể chuyện với gia đình. Gia đình tôi rất mừng cho tôi. Tôi tự lo cơm nước và bố trí thời gian học hành và nghỉ ngơi cho hợp lý . Kỹ năng sống còn thiếu sót nhưng tôi được những bác người Nhật làm cùng và thầy cô tận tình giúp đỡ nên tôi thấy thật hạnh phúc. Cô giáo tôi khuyên tôi chịu khó học để lấy học bổng nhưng lúc đó tôi chỉ nghĩ đi làm trả nợ bên Việt Nam nên không tập trung học để lấy học bổng. Sau khi tốt nghiệp trường tiếng, cô giáo định hướng tôi lên đại học nhưng lúc đó tôi chỉ nghĩ học nhanh còn đi làm và xây dựng hạnh phúc gia đình. Và tôi quyết định đi con đường ngắn nhất lúc bấy giờ là học lên trung cấp 2 năm và đi làm.
Tháng ba năm 2011, tôi nhập học trường trung cấp nghề ở thành phố Chiba, gần Thủ đô Tokyo. Tôi trọn chuyên ngành IT. Tôi vẫn nhớ như in, ngày tôi nhập học là ngày Nhật Bản xảy ra động đất, sóng thần. Chắc mọi người cũng sẽ suy nghĩ và đặt câu hỏi tại sao tôi phải lên học tại khu vực gần Tokyo. Lý do là công việc tại khu vực Tokyo và các thành phố lớn lương sẽ cao gấp rưỡi vùng quê và cơ hội việc làm thêm cũng rất nhiều. Thời điểm gặp động đất sóng thần , thực sự tôi sợ kinh khủng vì từ bé đến giờ tôi chưa thấy bao giờ . Động đất sóng thần đã ảnh hưởng tới trực tiếp tỉnh Phukushima bên cạnh đó Chiba cũng bị ảnh hưởng về công việc . Rất nhiều bạn du học sinh lúc đó quyết định quay trở lại Việt Nam. Tôi cũng sợ nhưng Nhật Bản là ước mơ của tôi, ước mơ của cả gia đình tôi nên tôi phải quyết tâm thực hiện ước mơ đó. Vì vậy, tôi đã liên lạc trường đại học dưới Kobe để tiếp tục học (Vì trường tôi học lúc đó tại khu vực ảnh hưởng sóng thần nên không có việc làm). Trong lúc khó khăn đó, gia đình tôi cũng đưa em trai tôi sang. Hai chị em gặp nhau ở Nhật Bản vừa mừng mà vừa lo. May mắn sau ba tháng sóng thần xảy ra thì tôi đã tìm được việc làm ổn định. Công việc mới của tôi là làm tại trung tâm giới thiệu việc làm có tên là Helloword.
Về nhà cửa thì còn vất vả hơn vì tôi không có bạn bè người thân ở vùng đất mới nên phải tự đi thuê nhà và tự tìm việc. Mặc dù khó khăn nhưng tôi đã vượt qua và tốt nghiệp sau 2 năm trường trung cấp. Khi học năm thứ hai, Nhà trường đã tạo điều kiện cho tôi tìm công việc để chuyển đổi sang visa kỹ sư trước khi tốt nghiệp. Sau khi tốt nghiệp, tôi làm tại công ty chuyên bán rau cho các quán ăn . Tôi là người Việt Nam đầu tiên tại công ty nên được mọi người rất quý. Tôi đi làm rất vui vì công việc của tôi khá nhẹ nhàng. Hàng ngày, tôi đọc hoá đơn đặt hàng và check thông tin khách hàng. Tôi được hưởng chế độ lương hưu, bảo hiểm, thưởng và tăng lương như người Nhật. Tôi thấy mình thật may mắn.
Sau 1 năm làm việc tại công ty bán rau, mộ ngày vào cuối năm 2013, tôi có đi chơi với bạn tại công viên thì gặp Học viện Nhật ngữ Chibamodo đang tổ chức cho học sinh chơi trò chơi giao lưu. Trong đó có nhiều bạn du học sinh Việt Nam. Một số bạn chưa giỏi tiếng Nhật nên tôi đã giúp các bạn phiên dịch và kết nối với các giáo viên. Và đó là cơ duyên của tôi khi thầy hiệu trưởng đã đến bên tôi và đề nghị tôi về làm việc cho nhà trường. Tôi đã suy nghĩ rất nhiều trước khi quyết định nghỉ công việc ở công ty bán rau đề về làm việc tại Học viện Nhật ngữ Chibamodo. Công việc của tôi là làm thủ tục hồ sơ cho các bạn du học sinh Việt Nam và hỗ trợ các bạn du học sinh Việt Nam trong suốt quá trình học tập. Tôi được trả mức lương trên 20 man/tháng và được thưởng 70 man/ năm. Tôi thích công việc này không vì tôi được trả lương cao mà còn vì tôi được giúp đỡ các bạn đồng hương. Công việc này giúp tôi có cơ hội phối hợp cùng nhà trường và các trung tâm giới thiệu việc làm để tìm công việc làm thêm cho các bạn du học sinh Việt Nam. Sau này, do điều kiện gia đình, tôi có về giữ vai trò quản lý tại Học viện Nhật ngữ Asahi. Hiện tại, tôi đã có 11 năm kinh nghiệm làm việc.
Sau 14 năm ở Nhật Bản thì tôi thấy tất cả những khó khăn, thử thách và cả những niềm vui, may mắn, những người bạn đã giúp tôi trong quá khứ như một giấc mơ đẹp. Đó là những trải nghiệm cực kỳ quý báu mà không bao giờ tôi quên. Kinh nghiệm sống ở Nhật của tôi là hãy luôn tìm hiểu học hỏi và cố gắng hết mình khi còn trẻ và kiên trì theo đuổi ước mơ thì mọi việc sẽ thành công. Tôi từ người vay tiền để đi du học nay đã giúp bố mẹ xây dựng 1 căn nhà khang trang tại Hải Dương và có 1 tổ ấm hạnh phúc tại Nhật Bản. Sau 10 năm, tôi đã có visa vĩnh trú , và có chồng con bên Nhật Bản với cuộc sống hạnh phúc, bình yên mà tôi đã mơ ước.
Hiện nay Nhật Bản đang mở cửa cho người nước ngoài vào học tập nên đây cũng là cơ hội cho các bạn trẻ Việt Nam được học tập và làm việc lâu dài. Bằng những kinh nghiệm của mình, tôi mong muốn cùng TQD Group đồng hành cùng các bạn du học sinh Việt Nam tại Nhật Bản. Cùng các bạn du học sinh Việt Nam vẽ lên tương lai tươi sáng của mình. Mong các bạn hãy lựa chọn và tin tưởng vào những lộ trình, định hướng của chúng tôi nhé!
Tôi sinh ra tại một vùng quê nghèo tại tỉnh Bình Thuận. Vùng đất được xem là “ khó, khô, khổ” khi nhắc tới.
Bình Thuận là vùng đất tụ nghĩa, hơn 300 năm hình thành và phát triển với những bãi biển xanh mướt và những cồn cát trắng. Người dân quê tôi chủ yếu làm 02 nghề là đi biển đánh cá hoặc nông nghiệp. Đặc thù của nghề biển là chủ tàu không trả lương theo tháng mà tính theo công, tức là tính theo từng chuyến đi biển, nên khi sản lượng khai thác thấp, lúc gặp giá hải sản sụt giảm thì người ngư dân được trả mức lương rất thấp. Gia đình tôi thì làm nông nghiệp. Bố mẹ, anh chị tôi trồng thanh long. Tuy nhiên, ngành hàng thanh long những năm gần đây gặp khó. Công việc thì vất vả mà giá cả bấp bênh.
Được đi đến nhiều nơi, nhiều vùng nông thôn, tận mắt thấy sự đổi mới của các làng quê Việt Nam. Trong đó có rất nhiều vùng quê tại các tỉnh Bắc Giang, Hải Dương, Nghệ An, Hà Tĩnh… đã thay da đổi thịt, giàu lên nhiều nhờ có người thân đi lao động tại nước ngoài, trong đó có Nhật Bản. Tôi tin rằng du học Nhật Bản là một trong những định hướng để kiến tạo tương lai cho các bạn trẻ hiện nay. Tôi mong rằng quê hương tôi sẽ có nhiều em được đến đất nước Nhật Bản để học tập và làm việc!